Sosyal medya detoksu nedir ? Sosyal medya 7’den 77’ye herkes için bir bağımlılık haline gelmek üzere. Instagram ve tiktok platformlarında saatlerce vakit geçirenlerin sayısı da artıyor. Klinik Psikolog Solin Çekin, bu hususta değerli bir ikazda bulundu.

Günümüz problemleri ortasında en bariz noktada ‘sosyal medya paylaşımları’ olduğunu tabir eden uzmanlar, bu paylaşımların vakit içerisinde bir gereksinim halini almasının birtakım olumsuz durumların belirtileri olabileceğine vurgu yaptı. Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, çevrimiçi paylaşım yaparken aslında bizi bu davranışa sürükleyen ve daima paylaşım yapmaya yönelten hissin ne olduğunu anlamlandırmaya çalışmanın farkındalık kazanmamız açısından değerli bir yer tuttuğunu ve bu bağımlılığın yönetilebilirliğini söz etti. 

Solin Çekin, toplumsal medya paylaşımlarının bir gereksinim haline gelmesiyle ortaya çıkan sıkıntıları ve toplumsal medya bağımlılığına karşı neler yapılması gerektiği hakkında bilgi verdi.

Yoğun toplumsal medya ruhsal tetiklenmeye sebep olabilir

Neredeyse özel hayatımızın kalmadığını ve toplumsal medya platformlarında her an her bilginin paylaşılmasının ruhsal bir tabanın tetiklenmesine sebep olduğunu belirterek kelamlarına başlayan Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, “2021 bilgileri ile birlikte toplumsal medya kullanımının dünya nüfusunun neredeyse yarısını kapsadığı biliniyor. Pandemi periyodu ile birlikte ilgili platformlara karşı ağır bir talep oluşmaya başladı. Bu durumda da telefonlara gerek kalmadan yazılı, kelamlı ve görsel olarak neredeyse tüm görüşmeler ve bilgi paylaşımları yapılabiliyor. Bunun yanı sıra toplumsal medyanın kültürel etkileşimler, toplumsal paylaşımlar, genel kültür edinimi üzere birtakım olumlu tesirleri olsa da görünmeyen olumsuz kısımlara da bakmakta yarar var. Görünmeyen ikinci tarafta daha çok toplumsal medyaya karşı bağımlı olmuş ve gününün büyük bir çoğunluğunu bu şekil platformlarda paylaşımlarla geçiren, işlevselliğinde azalma olan bireyler bulunuyor” dedi.

Sosyal Medya detoksu

Ödüllendirilmişlik duygusu toplumsal medyada bağımlılık yaratabiliyor

Çevrimiçi paylaşımlar yaparken aslında bizi bu davranışa sürükleyen ve daima paylaşım yapmaya yönelten hissin ne olduğunu anlamlandırmaya çalışmanın kimi farkındalıklar kazanmamız açısından kıymetli bir yer tuttuğunu vurgulayan Çekin, “Yaptığımız paylaşımların kıymetli bir kısmı, beynimizin haz bölgesini tetikliyor ve bu durum bizi daima paylaşım yapmaya sevk ediyor. Haz, beynin ödül düzeneğini tetikleyerek dopamin salgılanmasına sebep olurken dopamin de beynin içerisinde ‘ödüllendirilmişlik duygusu’nu aktive ediyor. Hasebiyle kişi her paylaşım yaptığında yaşadığı anlık tatmin hissiyle birlikte ‘paylaşım yapmaya devam et’ algısını oluşturuyor. Daima ve süratli biçimde salgılanan dopamin ölçüsüyle beyin içerisinde yeni bir olağan algısı oluşuyor ve eski yaşanmışlıklar bireye gereğince haz vermemeye başlıyor. Böylelikle paylaşım yapma dileği giderek artıyor. Aslında bu durum da beynimizdeki ‘bağımlılık’ kavramına denk düşüyor” dedi.

Sosyal Medyadaki Takipçi ve Beğeni Artışı Tatmin Olma Duygusu Yaratıyor

Çekin, “Gönderilerin ikinci şahıslar tarafından birçok defa paylaşılabilmesi, takipçi ve beğeni sayılarının artması üzere sebepler, şahısta ağır bir tatmin olma duygusu oluştururken bireyin bu ögeler üzerine koyduğu amaçlara ulaşabilme oranları ve toplumsal medya platformlarında vakit geçirme isteğini de pekiştiriyor. Daima tüketim bir mühlet sonra mutsuzluğu beraberinde getirirken kişi birtakım meseleler yaşayabiliyor. Toplumsal medya bağımlılığı gelişmiş kişi, toplumsal medyada vakit geçiremediği için daha mutsuz ve keyifsiz hissederken, iş, aile ya da toplumsal etrafla vakit geçirmekte zorlanabiliyor ve ne yazık ki hayata adapte olma konusunda zahmet yaşayabiliyor” diye konuştu.

Sosyal medya kullanımı ve ziyanları konusunda psikologlar ikazlarda bulundu.

Sosyal Medyada Paylaşım yaparken ‘hak ihlali’ göz önünde bulundurulmalı

Çoğu kere dış dünyaya karşı sergilediğimiz uydurma bir imaj ile öz bedel duygusu, narsisizm, hayranlık uyandırma gereksinimi, düşük benlik hürmeti üzere birçok noktanın tatmin edilmeye çalışıldığını söyleyen Çekin, “Beğenilmeyi önemseyen bir birey, sadece beğeni alabilmek için paylaşım yaparken; partnerinden ayrılan bir birey yalnızca o kişi görsün mantığıyla bile daima paylaşım yapar hale gelebiliyor. Bilhassa çocuklarla ilgili yapılan paylaşımların berbat niyetli kimi beşerler tarafından farklı emellerle kullanılabileceği göz önünde bulundurulması gereken en değerli noktalardan biri. Tekrar bireyin kendi hak ihlali de bu süreçte kelam konusu olabiliyor. Hasebiyle ebeveynlerden çocuklarının paylaşımlarını yaparken öncelikle bu fotoğrafların farklı maksatlarla kullanılabilecek olma tehlikesini ve ‘Çocuğum sanki ilerleyen yaşlarda bu paylaşımları onaylar mıydı?’ sorusunu ve ihtimallerini düşünmeleri çok kıymetli.” biçiminde konuştu.

Sosyal medya bağımlılığını nasıl daha sağlıklı yönetebiliriz? 

Doğru maksatlarla kullanıldığı vakit çok yararlı bir araç olan toplumsal medyanın kullanımının çoka kaçılmasıyla oluşan bağımlılıktan kurtulmanın yönetilebilir bir süreç olduğunu kaydeden Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, kelamlarını şöyle sürdürdü., “Öncelikle bağımlılık döngüsünün kabulü çok kıymetli bir yer tutmaktadır. Sonrasında toplumsal medya detoksu yaparak belli saatlerde veya muhakkak hedeflerle toplumsal medya kullanımı, haz erteleme metodu ile paylaşım yapma ortalarının açılmasını sağlama, yeni aktivitelerle uğraş biçiminde kimi yönetme biçimleri belirlenerek toplumsal medyada geçirilen vaktin en az seviyeye indirilmesi hedeflenebilir” (BSHA – Bilim ve Sıhhat Haber Ajansı)